Tính chất, phân loại và ứng dụng của vật liệu composite
Tính chất
Trong điều kiện sử dụng các vật liệu đúng tiêu chuẩn thì vật liệu composite có những ưu điểm chủ yếu sau:
– Nhẹ nhưng cứng vững, chịu va đập, uốn, kéo tốt.
– Chịu hoá chất, không sét gỉ, chống ăn mòn. Đặc tính này thích hợp cho biển và khí hậu vùng biển.
– Chịu thời tiết, chống tia tử ngoại, chống lão hoá nên rất bền.
– Chịu nhiệt, chịu lạnh, chống cháy.
– Cách điện, cách nhiệt tốt.
– Chịu ma sát, cường độ lực, nhiệt độ cao (thể hiện ở composite sợi carbon).
– Hấp thụ sóng điện tử tốt (composite – thủy tinh).
– Không thấm nước, không độc hại.
– Bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa dễ dàng, chi phí thấp.
– Màu sắc đa dạng, đẹp bền vì được pha ngay trong nguyên liệu.
– Thiết kế, tạo dáng thuận lợi, đa dạng, có nhiều công nghệ để lựa chọn.
Phân loại
Vật liệu composite được phân loại theo hình dạng và theo bản chất của vật liệu thành phần.
Phân loại theo hình dạng
Vật liệu composite độn dạng sợi: Khi vật liệu tăng cường có dạng sợi, ta gọi đó là composite độn dạng sợi, chất độn dạng sợi gia cường tăng cơ lý tính cho polymer nền.
Vật liệu composite độn dạng hạt: Khi vật liệu tăng cường có dạng hạt, các tiểu phân hạt độn phân tán vào polymer nền. Hạt khác sợi ở chỗ nó không có kích thước ưu tiên.
Phân loại theo bản chất, thành phần
Compozit nền hữu cơ (nhựa, hạt) cùng với vật liệu cốt có dạng: sợi hữu cơ (polyamit, kevlar…), sợi khoáng (thủy tinh, cacbon…), sợi kim loại (bo, nhôm)
Compozit nền kim loại: nền kim loại (hợp kim Titan, hợp kim Al,…) cùng với độn dạng hạt: sợi kim loại (Bo), sợi khoáng (Si, C)…
Compozit nền khoáng (gốm) với vật liệu cốt dạng: sợi kim loại (Bo), hạt kim loại (chất gốm), hạt gốm (cacbua, Nitơ)…
Ứng dụng
Composite được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực sau đây:
Trong giao thông vận tải: Thay thế các loại sắt, gỗ, ván… VD: càng, thùng trần của các loại xe oto, một số chi tiết của xe môtô.
Trong hàng hải: Làm ghe, thuyền, thùng, tàu…
Trong ngành hàng không: Thay thế vật liệu sắt, nhôm… trong máy bay dân dụng, quân sự
Trong quân đội: Những phương tiện chiến đấu: tàu, cano, máy bay, phi thuyền… Dụng cụ, phương tiện phục vụ cho việc sản xuất nghiên cứu trong quân đội như: bồn chứa nước hoặc hóa chất, khay trồng rau, bia tập bắn….
Trong công nghiệp hóa chất: Bồn chứa dung dịch acid (thay gelcoat bằng epoxy hoặc nhựa vinyleste). Bồn chứa dung dịch kiềm (thay gelcoat bằng epoxy)
Trong dân dụng: Sản phẩm trong sơn mài: bình, tô, chén, đũa…; Sản phẩm trang trí nội thất: khung hình, phù điêu, nẹp hình, vách ngăn…; Bàn ghế, tủ giả đá, khay, thùng, bồn, đường ống dẫn nước…